Transkrypcja polega na przepisywaniu informacji genetycznej z DNA na RNA. W procesie tym powstaje cząsteczka RNA komplementarna do jednej z nici DNA. Jej podstawą jest reguła komplementarności (łac. cemplementum – dopełnienie, uzupełnienie) obowiązująca podczas parowania się zasad azotowych. Dzięki niej sekwencja nukleotydów w nowo-syntetyzowanym RNA jest jednoznacznie określona przez kolejność zasad na matrycowej nici kwasu dezoksyrybonukleinowego.
Transkrypcja – w genetyce proces syntezy RNA na matrycy DNA przez różne polimerazy RNA, czyli przepisywanie informacji zawartej w DNA na RNA.
Matryca jest odczytywana w kierunku 3′ → 5′, a nowa cząsteczka RNA powstaje w kierunku 5′ → 3′. Transkrypcji podlega odcinek DNA od promotora do terminatora. Nazywamy go jednostką transkrypcji.
Podczas transkrypcji polimeraza RNA buduje cząsteczkę RNA łącząc zgodnie z zasadą komplementarności pojedyncze rybonukleotydy według kodu matrycowej nici DNA.
Miejscem zachodzenia transkrypcji w komórce eukariotycznej jest jądro komórkowe, mitochondria i plastydy (wszystkie te organella posiadają własne DNA).
Etapy transkrypcji:
- Inicjacja – przyłączenie się polimerazy do promotora;
- Elongacja – wydłużenie nici RNA. Zachodzi w bąblach transkrypcyjnych, które poruszają się wzdłuż matrycy DNA. Substratami są trifosfonukleotydy, od których odłączane są dwie grupy fosforanowe dostarczając w ten sposób energii potrzebnej do wytworzenia połączenia między nukleotydami;
- Terminacja – zachodzi, gdy polimeraza RNA dotrze do sekwencji kończącej zwanej terminatorem.
Koniec transkrypcji ma miejsce wtedy, gdy polimeraza RNA trafi na specjalną sekwencję nukleotydów, tzw. sekwencję terminalną. Dochodzi wtedy do oddzielenia polimerazy od DNA, odłącza się już gotowa cząsteczka RNA, która jest produktem tego procesu, a więc transkryptem. Odtworzone zostają również wiązania wodorowe pomiędzy nićmi DNA.
Dodaj komentarz